Τί είναι ιοί και γιατί προκαλούνται μεταλλάξεις; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των νέων μεταλλαγμένων στελεχών του SARS-CoV-2 που προκαλούν COVID19; Είναι πιο μεταδοτικά σε σχέση με το αρχικό στέλεχος του SARS-CoV-2; Τα εμβόλια κατά του COVID19 μας προστατεύουν από τα μεταλλαγμένα στελέχη του κοροναϊού SARS-CoV-2; Σε αυτό το άρθρο θα βρείτε απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.
Σημείωση: Υπάρχουν συνεχείς εξελίξεις αναφορικά με την πανδημία, η οποία οφείλεται στα στελέχη του κοροναϊού SARS-CoV-2. Το άρθρο θα ενημερώνεται όταν δημοσιεύονται νέες εξελίξεις. Τελευταία φορά ενημερώθηκε στις 31/1/2021.
Μικροοργανισμοί είναι οι οργανισμοί που δεν μπορούμε να τους δούμε με το γυμνό μάτι λόγω του μικρού μεγέθους τους. Υπάρχουν μικροοργανισμοί που για να επιβιώσουν και να πολλαπλασιαστούν χρειάζεται να περάσουν μέρος ή ολόκληρη τη ζωή τους μέσα σε ένα πολυκύτταρο οργανισμό. Αυτοί οι μικροοργανισμοί ονομάζονται παράσιτα και οι οργανισμοί που τους 'φιλοξενούν' ονομάζονται ξενιστές. Όταν κάποιο παράσιτο χρησιμοποιεί τον άνθρωπο ως ξενιστή και προκαλεί διαταραχές στην υγεία του, ονομάζεται παθογόνο.
Οι ιοί είναι παθογόνοι μικροοργανισμοί, είναι υποχρεωτικά παράσιτα και χρειάζονται ξενιστή για να πολλαπλασιαστούν. Ένας από τους τρόπους μέσω του οποίου οι ιοί έχουν την ικανότητα να μεταβάλλονται για να προσαρμοστούν στις συνθήκες του περιβάλλοντος που ζούνε είναι οι μεταλλάξεις. Οι μεταλλάξεις είναι αλλαγές που συμβαίνουν με φυσικό τρόπο κατά τη διάρκεια του πολλαπλασιασμού του ιού. Υπάρχουν μεταλλάξεις που προσδίδουν πλεονεκτήματα στον ιό και εμφανίζονται στελέχη του ιού που κυριαρχούν, ενώ εμφανίζονται και μεταλλάξεις που προσδίδουν μειονεκτήματα και έτσι αυτά τα στελέχη εξασθενούν και εξαλείφονται. Για παράδειγμα, μέσω των μεταλλάξεων εμφανίζονται στελέχη ενός ιού, τα οποία έχουν την ικανότητα να πολλαπλασιάζονται, να μεταδίδονται ή να διαφεύγουν από την άμυνα του ξενιστή τους πιο εύκολα.
Ο κορωναϊός SARS-CoV-2 που προκαλεί την πανδημία COVID19 ανήκει στην οικογένεια των κοροναϊοών (CoV). Στην επιφάνειά του έχει μία ειδική πρωτεΐνη (πρωτεΐνη spike-ακίδα). Μέσω αυτής της πρωτεΐνης, ο ιός προσδένεται σε ειδικούς υποδοχείς στην επιφάνεια των ανθρώπινων κυττάρων και προσβάλλει τους πνεύμονες και άλλα όργανα, όπου δηλαδή υπάρχουν υποδοχείς. Μέσω της σύνδεσης αυτής ο ιός εισέρχεται στο κύτταρο και το μολύνει. Και ξέρουμε ότι ο ιός μόνο μέσα στα κύτταρα μπορεί να επιβιώσει. Όπως όλοι οι ιοί, μέσω κάποιων μεταλλάξεων ή συνδυασμού μεταλλάξεων μπορεί να προκύψουν στελέχη του κορωναϊού SARS-CoV-2 που να είναι πιο μεταδοτικά ή να μπορούν να αντιμετωπίσουν την άμυνα του οργανισμού μας πιο εύκολα.
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) ενημέρωσε στις 23/1/2021 την ύπαρξη 3 μεταλλαγμένων στελεχών του SARS-CoV-2 (VOC 202012/01, 501Y.V2 και P.1), τα οποία βρέθηκαν βάση μελετών ότι ενδέχεται να αυξάνουν την μεταδοτικότητα της νόσου COVID19 στις περιοχές όπου εμφανίζονται. Τα στελέχη VOC 202012/01 και 501Y.V2 έχουν βρεθεί στην Ελλάδα βάση αναλύσεων που έχουν γίνει μέχρι τις 31/1/2021.
Το μεταλλαγμένο στέλεχος VOC 202012/01 αναφέρθηκε για πρώτη φορά στην νοτιοανατολική Αγγλία το Δεκέμβρη του 2020. Το πρώτο δείγμα, στο οποίο πρωτοβρέθηκε, είχε ληφθεί το Σεπτέμβρη του 2020. Το στέλεχος VOC 202012/01 χαρακτηρίζεται από υψηλότερη μεταδοτικότητα συγκριτικά με το αρχικό στέλεχος του SARS-CoV-2. Μέχρι τις 21/1/2021 δεν έχει αναφερθεί αν το στέλεχος VOC 202012/01 προκαλεί πιο έντονα συμπτώματα της νόσου COVID19 συγκριτικά με το αρχικό στέλεχος του SARS-CoV-2. Όμως, λόγω της αυξημένης μεταδοτικότητας του στελέχους VOC 202012/01, έχουν αυξηθεί τα κρούσματα COVID19 και οι εισαγωγές στα νοσοκομεία της Αγγλίας. Μέχρι τις 21/01/2021, το στέλεχος VOC 202012/01 έχει βρεθεί σε 23 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε 37 χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεδομένα της Δανίας, Ιρλανδίας και της Ολλανδίας δείχνουν ότι τα περισσότερα κρούσματα του στελέχους VOC 202012/01 δεν εμπλέκονται με ταξίδια σε άλλες χώρες. Στην Ελλάδα έχουν ταυτοποιηθεί 173 δείγματα θετικά για το μεταλλαγμένο στέλεχος VOC 202012/01 του ιού SARS-CoV-2 μέχρι τις 31/1/2021. Τα κρούσματα βρέθηκαν σε πύλες εισόδου, στην Αττική, στην Κρήτη και στη Βόρεια Ελλάδα.
Τα πρώτα αποτελέσματα των εταιρειών Pfizer/BioNTech και Moderna δείχνουν ότι τα mRNA εμβόλια κατά του COVID19 των εταιρειών είναι αποτελεσματικά κατά του στελέχους VOC 202012/01, αλλά πρέπει να γίνουν περαιτέρω μελέτες για την επιβεβαίωση του αποτελέσματος.
Το μεταλλαγμένο στέλεχος 501Y.V2 αναφέρθηκε για πρώτη φορά στην Νότια Αφρική το Δεκέμβρη του 2020. Το πρώτο δείγμα, στο οποίο πρωτοβρέθηκε είχε ληφθεί τον Οκτώβριο του 2020. Υπάρχουν ενδείξεις ότι το στέλεχος 501Y.V2 μπορεί να έχει αυξημένη μεταδοτικότητα συγκριτικά με το αρχικό στέλεχος του SARS-CoV-2. Στη Νότια Αφρική είναι το πιο συχνά αναφερόμενο στέλεχος. Μέχρι τις 21/1/2021 δεν έχει αναφερθεί αν το στέλεχος 501Y.V2 προκαλεί πιο έντονα συμπτώματα σε σύγκριση με το αρχικό στέλεχος του SARS-CoV-2. Μέχρι τις 19/01/2021, το στέλεχος 501Y.V2 έχει βρεθεί σε 10 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε 13 χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα αναφερόμενα κρούσματα είναι από ταξιδιώτες από διάφορες χώρες (και όχι μόνο από τη Νότια Αφρική). Επίσης, μελέτες γίνονται στην Αγγλία και στο Ισραήλ αναφορικά με άτομα που είναι κρούσματα του στελέχους 501Y.V2 και τα οποία δεν έχουν ταξιδέψει. Στην Ελλάδα ταυτοποιήθηκε 1 θετικό δείγμα για το μεταλλαγμένο στέλεχος 501Y.V2 του ιού SARS-CoV-2 στις 31/1/2021 στη Θεσσαλονίκη. Το δείγμα βρέθηκε μέσω γονιδιωματικής ανάλυσης δειγμάτων που αφορούσαν την περίοδο 12-27/1.
Τα πρώτα αποτελέσματα των εταιρειών Pfizer/BioNTech και Moderna δείχνουν ότι τα mRNA εμβόλια κατά του COVID19 των εταιρειών είναι αποτελεσματικά κατά του στελέχους 501Y.V2 , αλλά πρέπει να γίνουν περαιτέρω μελέτες για την επιβεβαίωση του αποτελέσματος.
Το μεταλλαγμένο στέλεχος P.1 αναφέρθηκε για πρώτη φορά στις 12/1/2021 στην Βραζιλία και σε ταξιδιώτες από τη Βραζιλία που βρέθηκαν στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα. Χρειάζονται να γίνουν παραπάνω μελέτες αναφορικά με τη μεταδοτικότητα και την ένταση των συμπτωμάτων αυτού του στελέχους.
Δευτέρα,Τετάρτη
8.00-14.30
Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή
8.00-14.00 & 16.30-21.00
Σάββατο
9.30-13.30
